12-06-2014 - Foto-opdracht: details

Maar al te vaak ga je er met je camera op uit zonder dat je een doel hebt. Zo van: je weet nooit wat je tegenkomt. Het resultaat is dat je in 90% van die gevallen met teleurstellende foto's thuiskomt. De oorzaak: je mist focus en daardoor zie je veel over het hoofd.

Geef jezelf daarom eens een opdracht voordat je op pad gaat. Dat heb ik afgelopen zaterdag ook gedaan. Na een week waarin de havens vol lagen met Tall ships (ik woon in Harlingen en daar hebben we net de Tall Ships races achter de rug), de ene nog mooier en groter dan de andere, was de haven nu weer het domein van de schepen van de Historische Zeilvaart. Ook prachtig, maar anders. Om zichtbaar te maken dat deze schepen ook fotogeniek zijn heb ik me voorgenomen om in te zoomen op details. Daarom heb ik voorhand al de telezoom op de camera geschroefd: aan de groothoek van een 18-55 heb je niks als je details wilt vastleggen. Als je jezelf vooraf een doel geeft kom je met hele andere foto's thuis dan je normaal gesproken zou hebben gemaakt. Je gaat op heel andere dingen letten. Bovendien vergen detailfoto's een andere benadering dan overzichtsfoto's. Zo zul je veel meer dan anders op scherptediepte moeten letten. Immers: om een detail goed uit te lichten zal de omgeving van dat detail niet mogen opvallen. En dus val je vaak terug naar grote diafragma's (F2 t/m F5.6) om voor weinig mogelijk scherptediepte te zorgen.

F5.6 - 1/60 Sec. - 200mm
F5 - 1/50 Sec. - 145mm


Even een stukje techniek over scherptediepte. De lens op je camera zit daar om licht door te laten. Dat licht valt op de lichtsensor in de camera en die slaat dat op. Je kunt zelf (min of meer) bepalen hoeveel licht de lens doorlaat. Door middel van het diafragma bepaal je de grootte van de lensopening. Hoe groter die opening, hoe meer licht er wordt doorgelaten. Op de lens staan getallen van ongeveer 4 tot ongeveer 22: de diafragmawaarden. Diafragma 4 (klein getal) of lager staat voor een grote lensopening, diafragma 22 voor een kleine lensopening. Het diafragma bepaald niet alleen de hoeveelheid licht, het bepaald ook hoeveel scherptediepte er in je foto komt. Bij diafragma 4 is de lensopening groot is is de scherptediepte gering: maar een klein gebied van de foto is scherp: de voor- en achtergrond worden al snel wazig. Ideaal voor detailfoto's maar ook voor portretten. Bij diafragma 22 (of hoger) is de lensopening juist klein en daardoor wordt een groter gebied scherp: ideaal voor landschappen. Vergelijk het maar met als je zelf iets wat in de verte is scherper wilt zien: je knijpt je ogen dan dicht om beter te turen, daardoor zie je scherper. Bij lenzen werkt dat net zo. Sommige lenzen zijn heel lichtgevoelig: die lenzen hebben dan een grote lensopening waarbij diafragma's horen van F1.8 of zelfs F1.4. Dat zijn dan meestal lenzen met een vaste brandpuntafstand, zoomlenzen zijn vaak minder lichtsterk. Lenzen met een groot diafragma zijn bij uitstek geschikt voor donkere ruimtes en voor concertfoto's. Nog een handig ezelsbruggetje: een kleine diafragmawaarde (F5.6 of kleiner) geeft weinig scherptediepte, een grote diafragmawaarde (f16 of groter) geeft veel scherptediepte.


F4.8 - 1/60 Sec. - 125mm

F5.6 - 1/100 Sec. - 200mm

Zodra je een detail hebt gevonden dat de moeite waard is verdient het de moeite om, indien mogelijk natuurlijk, om dat detail heen te lopen om naar de mooiste kant, c.q. de mooiste lichtinval te zoeken. Daarna bepaal je de uitsnede door verder in- of juist uit te zoomen. Weet je niet zeker wat de mooiste uitsnede is, zoom dan een beetje uit zodat je meer op de foto krijgt: je kunt dan altijd in de nabewerking stoeien met verschillende uitsnedes. Maak voldoende foto's, door het kleine diafragma is het gebied dat echt scherp is erg klein dus een onscherpe foto is zomaar gemaakt. En dan heb je pech als je daar thuis achter komt en je maar één foto hebt gemaakt.

F5.6 - 1/60 Sec. - 200mm



Geen opmerkingen:

Een reactie posten